اندازه گیری سرعت از دیرباز یکی از مهمترین مسائل کشتی بوده است. در دریا سرعت شناور یا نسبت به بستر دریا محاسبه شود (ground reference speed ) و یا نسبت به آبی که در کنار جدارهء کشتی در جریان است (water reference speed ) . هر کدام از روشهای فوق سیستم اندازه گیری خود را دارد و همچنین هر کدام در صنعت دریانوردی مدرن جایگاه خود را دارد.

آقایان حبیب حسن نژاد بهتاش (سرمهندس) و هاشم زینلی بروجنی (مهندس الکترونیک) پس از دو سال تحقیق و استفاده از نرم‌افزارهای پیشرفته علم برق قدرت و تغییر شکل خروجی به شکل خاصی از ولتاژ و نحوه اجرا و کنترل هوشمند این سیستم توانستند تمامی مشکلات از جمله محیط مرطوب و بدنه شناور را که از فلز ساخته شده است مرتفع کنند  و موفق به طراحی سامانه ی مغناطیسی ضد دزدان دریایی شدند.

دریا نوردی از مشاغل خاصی است که انتخاب آن به عنوان شغل ثابت به فاکتورها ی زیادی از جمله روحیات  شخصی، شرایط خانوادگی، میزان علاقه مندی وغیره بستگی دارد. تحمل دوری از خانواده ، اطرافیان , دوستان و تحمل سختی محیط کار از شروط اصلی ورود به سیستم کشتی رانی و دریانوردیست.در این شغل شما چه افسر باشید چه ملوان باید دست به آچار باشید و بتوا نید کار خودتون را به خوبی انجام بدهید. مهندسی کشتی ماهیتا" پشت میز نشینی نیست.البته این شغل به لحاظ سفر هایش جذابیت هایی هم دارد که بزودی در  بخش دیگری به بیان آنها خواهم پرداخت .
 

دریانوردی و کشتیرانی سه تا رشته دارد که به طرق مختلف جذب نیرو میکند...

سه رشتهء   عرشه  - مکانیک   -  برق و الکترونیک  . 

بطور کلی میتوان گفت کار های تعمیراتی کشتی به عهده  مهندسین مکانیک و برق  کشتی است که در رسته ی موتور قرار دارند در حالی که کارهای ناوبری و کنترل تخلیه و بارگیری بر عهده افسران عرشه میباشد. ماهیت کاری این دو رشته روی کشتی بسیار متفاوت است و انتخاب هرکدام میبایست با شناخت کافی و با در نظر گرفتن میزان علاقه صورت بگیرد.میتوان گفت بازار کار مکانیک و برق ، در صورت تمایل به خروج از این شغل نسبت به عرشه بهتر است چراکه کار بروی تجهیزات کشتی شما رو کم کم با صنایع مختلفی مثل  مدیریت سردخانه ، تاسیسات ،  سیستم های الکترو هیدرولیک و کنترل  آشنا کرذه و تجربهء خوبی کسب میکنید .. کمترین حالتی که میشه در آینده ترسیم کرد ،( در صورت خروج از کشتیرانی) راه اندازی یه شرکت خصوصی و کار روی سیستمهای کنترلی و تاسیسات می باشد که این روزها شغل پر درآمدی هم است . 

 امروزه بخش اعظم ناوگان تجاری کشور در اختیار کشتی‌رانی جمهوری اسلامی و شرکت‌های تابعه و همچنین شرکت ملی نفت‌کش می‌باشد. دریانوردان نفت‌کش و کشتی‌رانی شرایط تقریبا یکسان شغلی و آموزشی دارند .کشتی‌های ناوگان تجاری در آبهای سراسر دنیا تردد دارند و پرسنل آن اجبارا باید تحت استانداردهای بین‌المللی آموزش دیده باشند.ناوگان تجاری شامل کشتی‌های مسافربری نیز می‌باشند که در ایران پیشرفت چندانی نداشته‌است.

 افسران برق پس از دریافت گواهینامه های مربوط به خود ابتدا به عنوان assistant electronic officer و پس از گذراندن مدت زمان سرویس دریایی مشخص به عنوان second electonic officer  مشغول به کار میشوند و در نهایت با گذراندن دوره های آموزشی تکمیلی و سرویس دریایی مورد نیاز با گرفتن مدرک first class radio-electronic engineer از سازمان بنادر به عنوان  مهندس الکترونیک یک یا افسر برق ادامه میدهند.

افسران موتور پس از دریافت مدرک شایستگی موسوم به Third Class Competency of Marine Engineering به عنوان مهندس پنجم وارد دریا میشوند و سپس به عنوان مهندس دوم و در نهایت  پس از گذراندن حداقل سرویس تعین شده  در دریا و گذراندن  دوره های تکمیلی مورد نیاز به عنوان سرمهندس (Chief Engineer) مشغول به کارمی شوند.

افسران عرشه نیز پس از دریافت مدرک افسر دومی با درجه افسر سومی وارد دریا میشوند و پس از پایان سرویس افسر سومی و افسر دومی میتوانند در دوره افسر اولی شرکت کرده و پس از گذراندن آزمون های سازمان بنادر و دریافت مدرک افسر اولی (Chief Mate) به عنوان دستیار کاپیتان ادامه کار میدهند.برای ترفیع به درجه فرماندهی کشتی، گذراندن حداقل سرویس افسر اولی و دوره Mastering الزامی است وپس از آن میتواند به عنوان کاپیتان و بالاترین مقام اجرایی کشتی مشغول به کار شود.

ملوانان نیز از طرق مختلف جذب این حرفه شده و با مدرک دیپلم پذیرفته می‌شوند .آنها نیز پس از طی دوره‌ های کوتاه مدت می‌توانند در کشتی مشغول به کار شوند.ملوانان نیز در رسته های مربوطه(موتور -عرشه) مشغول به کارندو سیستم ترفیع خاص خود را دارند.

در موازی کردن ژنراتورها دو مرحله باید در نظر گرفته شود اول SYNCHRONISING و دوم LOAD SHARING .

 که البته امروزه هر دو مرحله در کشتیها بصورت اتوماتیک انجام می گیرد , ولی کنترل دستی نیز به عنوان پشتوانه ای برای اتوماسیون هنوز رایج است.

 ژنراتوری که در مدار است و خط را تغذیه میکند RUNNING GENERATOR .و ژنراتوری که قرار است به سرویس دهی بیایدو با ژنراتور دیگر موازی شود , ژنراتور ورودی INCOMMING GENERATOR مینامند.

 در لحظه ی بستن کلید( breaker) اختلاف فاز ولتاژها  باعث ایجاد یک جریان چرخشی شدید بین دو مولد میشود و یک میدان مغناطیسی بزرگی تولید میکند تا ژنراتور ها را به سمت همزمان شدن هل دهد , یعنی شتاب لحظه ای یک روتور و کاهش سریع و لحظه ای دیگری. 

 این نیروی قوی میتواند صدمات فیزیکی به ژنراتور و موتور محرک آن وارد آورد.  جریان چرخشی ایجاد شده ممکن است کلید خط circuit breaker  را بپراندو باعث خاموشی black out  ,ایجاد خطرات مختلف و سر افکندگی برای مسئول مربوطه به همراه داشته باشد.

 برای اینکه ژنراتور , نرم وبا  همزمانی مناسب , بدون شوک وارد مدار شود میبایست ژنراتور به سرعتی برسدکه فرکانس آن تقریبا" با فرکانس خط bus bar یکی باشد ,اکنون ولتاژ آن نیز با ولتاژ خط برابر است. تنظیم دقیق آن اکنون میتواند بوسیله  synchroscope  انجام پذیرد.

 ژنراتور ورودی بصورتی تنظیم میگردد که عقربهء سینروسکوپ به آرامی و در جهت عقربه ساعت بچرخد( با سرعتی حدود ۱ دور در۴ ثانیه و جهت fast ). کلید اصلی circuit breaker میبایست هنگامی که عقربه حدود ساعت ۱۲ روی سینکروسکوپ را نشان میدهد بسته شود. 

بستن کلید اصلی در موقعیت بین (۵ دقیقه به۱۲ ) تا( ۵ دقیقه بعد از ۱۲ ) نتیجه رضایتبخشی خواهد داد.

 متد دیگر سینکرو کردن ژنراتورها در کشتی   lamp sequence method نام دارد که از اتصال سه لامپ کوچک بین ژنراتور ورودی و خط bus bar استفاده شده است.

در این روش لامپها بصورت چرخشی روشن وخاموش میشوند , جهت چرخش آنها نشان میدهد که ژنراتور ورودی سریعتر است(جهت عقربه ساعت) و یا کند تر است (جهت عکس عقربه ساعت) درست مثل روش سینکروسکوپ.

در روش لامپی  چرخش آرام لامپها در جهت عقربه ساعت میبایست ایجاد شود و همزمانی مناسب برای بستن کلید اصلی هنگامیست که لامپ بالایی خاموش و دو لامپ پائینی با روشنائی مساوی روشن باشند. 

 یک پسورد قوی چه ویژگی هایی دارد و چطور می شود فهمید چقدر طول می کشد پسورد ما هک بشود؟

برای قفل گذاری سی دی اینجا  را کلیک کنید.

بالا بردن عمر لپ تاپ با چند نکته ساده

اگرمشکل اتصالی به بدنه یا ( Earth fault ) در یک کشتی با  سیستم توزیع  از نوع EARTHED DISTRIBUTION SYSTEM  اتفاق بیافتد مثل این است که یک اتصال کوتاه  (SHORT CIRCUIT)  دوسر مصرف کننده ( از مسیر بدنه کشتی) بوجود آمده است.

 جریان شدید ناشی از این اتصالی سریعا" فیوز خط را میسوزاند و دستگاه مشکل دار از خط جدا میشود تا ایمن بماند. ولی خارج شدن دستگاه از سرویس دهی ممکن است شرایط خطرناکی بوجود آورد بخصوص اگر دستگاهی که اتصالی دارد از سیستمهای مهم و ضروری کشتی  مثلا"  STEERING MOTOR باشد.

این جریان شدید همچنین متواند قوس الکتریکی شدیدی در محل اتصالی ایجاد کند که این نیز خطرات خاص خود را دارد.

درکشتی با  سیستم INSULATED DISTRIBUTION SYSTEM یک مشکل اتصال بدنه در یک خط باعث عمل کردن هیچیک از کلیدهای محافظ یا فیوز در خط نمیشود و دستگاه بصورت نرمال به کار خود ادامه میدهد.

این نکته ی مهمی است که دستگاه به کار خود ادامه میدهد. یک  Earth fault در اینجا مدار کاملی تشکیل نمیدهد و در نتیجه جریان شدید اتصالی هم نداریم.

حال اگر یک اتصالی دیگری در یک خط دیگر اتفاق بیافتد این دو  earth fault از مسیر بدنه ی کشتی یک اتصال کوتاه تشکیل داده و جریان شدیدی ایجاد میکنند.و این جریان شدید میتواند باعث عمل کردن محافظ مدار شده و دستگاه را از مدار خارج کند.

دیدیم که در  سیستم  insulated distributin system   دو اتصالی به بدنه ( eatth fault )  در دو خط مختلف باید پیش بیاید تا جریان اتصال کوتاه رخ دهد . در حالیکه در  earthed distribution system  فقط یک اتصالی به بدنه بروی یک خط کافیست تا  جریان شدیداتصال کوتاه به وجود آید.

بنابر این   insulated distributin system  مفید تر و قابل اعتماد تر از دیگریست ودر سیستمهای دریایی بیشتر استفاده میشود.

در کشتی ها سیستم هشدار دهنده ای برای ارت فالت( earth fault ) وجود دارد که به محض  ایجاد یک اتصالی به بدنه به صدا در میآیدو افسر برق کشتی می بایست برای رفع آن اقدام کند، یکی از راههای پیدا کردن ارت فالت در شبکه این است که مصرف کننده های مشکوک را یکی یکی از خط خارج کنیم و دستگاه مشکل دار را پیدا کنیم.  

 پیدا کردن  اتصالی earth fault در شبکهء ۲۴ ولت هم سخت تر هم خطرناک است . چون مصرف کننده های ۲۴ ولت عموما" essential هستند و قطع کردن لحظه ای آنها از خط به منظور پیدا کردن اتصالی میتواند فاجعه بیافریند.

اما یکی از راهکار ها این است که: یک باطری یدک دم دست داشته باشی و در موقع پیدا کردن Earth fault در خط ۲۴ ولت, آن را زیر فیوز مینیاتوری مربوطه وصل کنی و و بعد فیوز را قطع کنی.

برای قطع کردن هر فیوزخط و چک کردن آن باید همین کار را تکرار کنی.در این صورت مصرف کننده از خط Bus bar جدا میشودو از باطری تغذیه میکند تا بتونی مثل پیدا کردن ارت فالت ۲۲۰ عمل کنی. 

اتو پایلوت AUTOPILOT

 همانطورکه میدانید کشتیهای اقیانوس پیما از دیر باز برای اینکه همواره در مسیر خود قرار گرفته ومسیر از پیش تعیین شده توسط ناخدا را حفظ کنند احتیاج به سکان و سکان دار داشته اند.

سکان تیغه ای فولادیست در پاشنه کشتی که توسط وسیله ای فرمان مانند از پل فرماندهی کنترل میشود.این وسیله توسط سکان دار به چپ یا راست چرخانده میشود ومتعاقبا سکان به چپ وراست میچرخد ونتیجتا کشتی به طرفین میپیچد.

امروزه برای کاهش نیروی کار . کاهش مقدار مصرف سوخت وپیشگیری از خطاهای انسانی از سیستمهای کنترل الکترونیکی و کامپیوتری برای هدایت کشتی استفاده میشود.که به آن اتو پایلوت گفته میشود.

در ادامه به بیان عمل کرد اتو پایلوت میپردازیم

 ژنراتور های کشتی برق مورد نیاز مصرف کننده های کشتی را تامین میکنند . مصرف کننده ها شامل پمپها ی موتورخانه ،هواکشها ، جرثقیلها ، تجهیزات ناوبری، روشنایی کشتی و ... میباشند.

ژنراتور های کشتی به گونه ای طراحی و ساخته شده اند که بتوانند نیروی مورد نیاز تمام مصرف کننده ها را با حد اکثر ایمنی برای مصرف کننده و پرسنل تامین کنند.

برقی که توسط  ژنراتور ها تولید میشود در تابلوی توزیع  مجتمع و از آنجا به وسیله ی کلید های مختلف به مصرف کننده وبار های الکتریکی  ارسال میشود. در تمام کشتی ها یک ژنراتور  اظطراری نیز وجود دارد تا در صورت بروز مشکل برای ژنراتور های اصلی، برق کشتی  را تامین کند.

ژنراتور های اضطراری  کوچکتر و با قدرت کمتر فقط برای استفاده مصرف کننده های مهم و ضروری هستند.

نیروی محرک خود ژنراتور میتواند موتور دیزل ، توربین بخار یا گاز ،  شفت اصی کشتی و... باشد.امروزه موتور محرک اکثر ژنراتور ها از نوع دیزل هستند.

ژنراتور های کشتی معمولا" سه فاز ، 440 ولت ، 60 هرتز و  قدرت نامی  آنها بستگی به سایز وتجهیزات کشتی دارد.بعضی از کشتیهای بزرگ مسافری سه یا چهار ژنراتور  بالای 2 مگاواتی دارند.کشتیهای باری بزرگ ممکن است دو تا چهار مولد 350 تا 1000 کیلو واتی داشته باشند.که میتوانند تمام بار های مصرفی کشتی در دریا وبندر را به راحتی تغذیه کنند.

ترانسفورمر های کاهنده ی مختلفی در کشتی وجود دارد تا ولتاژهای مورد نیاز از جمله 110 ولت و24 ولت را تامین کنند.گاهی نیز ترانسفورمر های افزاینده برای تامین برق 3.3 کیلو ولت  دیده میشود،این ولتاژ برای راه اندازی  Bow Thruster در کشتی استفاده می شود.